ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΟΧΥΡΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΔΙΚΑΣ - ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ

Από το Γιώργο Καρύδη

Σε αυτό το άρθρο γίνεται μία σύντομη παρουσίαση των στοιχείων που προέκυψαν από την έρευνα του Γιώργου Καρύδη στην υπάρχουσα βιβλιογραφία για το νότιο ακρωτήριο της Πέρδικας (νότιο οχυρό). Η παράθεση γίνεται κατά χρονολογική σειρά.

1) Αναφορά Α. ΚΕΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥ, Β. Μυκηναϊκοί τάφοι εν Αιγίνη και εν Θήβαις εις Α.Ε. (1910) σ.178-207 πιν 4-6 

Μυκηναϊκό νεκροταφείο ανασκάφηκε στην Πέρδικα.

2) Αναφορά Harland (απόσπασμα). 

Κοντά στο νότιο ακρωτήριο υπήρχε στα χρόνια του εκκλησάκι του Σωτήρος (Άγιος Σωτήρας) και καλό πηγάδι, και κάπου 100 μέτρα ανατολικά, βρήκε όστρακα και απολεπίσματα οψιανού.

                          εικ.1  Όστρακα από το χώρο του οχυρού

3) Gabriel Velter. Από το βιβλίο του "Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΑΣ" σελ.47. Ανευρεθέντες δύο τάφοι από την Νεομυκηναική εποχή (1400-1250) κατά την ανέγερση του Φρουρίου της Πέρδικας το 1938, ανήκουν εις συνοικισμό μη διακριβωθείσης εισέτι θέσεως.

 (Τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στο Μουσείο Αίγινας).

4) Απόσπασμα από το διδακτορικό του  Ν.ΦΑΡΑΚΛΑ  1981 "Η ανθρώπινη κατοίκηση στην Αρχαία Αίγινα".

Αναφέρει ότι στο νότιο ακρωτήριο της Πέρδικας πριν τον τελευταίο πόλεμο έγιναν οχυρωματικά έργα που άλλαξαν την μορφή του χώρου. Με τις εργασίες καταστράφηκαν και δύο θαλαμοειδείς Μυκηναϊκοί τάφοι. Όλες οι ενδείξεις υπήρχαν ότι κάπου εκεί έπρεπε να είναι ένας οικισμός τουλάχιστον υστεροελλαδικών χρόνων. Πραγματικά, παρά τις εκτεταμένες αλλαγές του χώρου φαίνεται ότι μπορούμε να εντοπίσουμε τον οικισμό στο άκρο του νότιου ακρωτηρίου που διατηρεί ακόμα την φυσική του οχυρότητα προς νότια και δυτικά. Σε έκταση με διάμετρο περίπου 150 μέτρα βρήκα όστρακα πρωτοελλαδικά, μεσοελλαδικά και υστεροελλαδικά και σε μεγαλύτερη έκταση όστρακα αρχαϊκά, κλασικά και μάλλον Ελληνιστικά. Παρατήρησα επίσης ίχνη που δηλώνουν ίσως ότι υπήρχαν λακκοειδής τάφοι. Ίσως εδώ βρισκόταν το οικιστικό κέντρο που ευνοήθηκε από την ύπαρξη της κλειστής τότε από βόρεια, ανατολικά και δυτικά θαλάσσης.

                             εικ.2   Κατάλοιπα αρχαίου τείχους 

5) Προφορική αναφορά της ιστορικού Γ.ΚΟΥΛΙΚΟΥΡΔΗ:"1822 - Μετά τη νίκη κατά των Τούρκων στη θέση Δερβενάκια και Άγιο Σώστη, τα Περδικιώτικα σώματα με οπλαρχηγό τον Κυρ.Μούρτζη φέρνουν την λατρεία του Αγίου Σώστη στην Πέρδικα και έτσι γίνεται σε αυτήν την θέση η πρώτη εκκλησία

1904 - Ανακτίζεται το εξωκλήσι του Αγίου Σώστη και τα κελιά".
---------------------------------------------------------------------------------

1936-1937 - Απαλλοτρίωση των κτημάτων του νότιου ακρωτηρίου.

1938 - Ανέγερση του φρουρίου της Πέρδικας από τον Ι.ΜΕΤΑΞΑ.

1941 - Επέκταση του φρουρίου από τους Γερμανούς.

1942 - Καταστρέφεται από τους Γερμανούς η εκκλησία του Αγίου Σώστη, τα κελιά, η Αγία Παρασκευή, η Αγία Μαρίνα και το χωριό (Κουκοχώρι ή Κουφοχώρι). Τα θεμέλια τους σώζονται ως σήμερα.

   εικ.3 H παλιά εκκλησία του Αγίου Σώστη στα οχυρά

1944 - Τέλος Κατοχής

1948-1962 - Στεγάζεται το πρώτο δημοτικό σχολείο της Πέρδικας στο κτήριο του γερμανικού κιλικείου. (Την δαπάνη για τη συντήρηση των παραθύρων ανέλαβε ο τότε βουλευτής Σφαέλος χαρίζοντας και στους μαθητές παπούτσια).

  εικ.4 Το γερμανικό κυλικείο 

1962-1996 - Το οχυρό τόπος εκδρομών σχολείων και κατοίκων του νησιού 

1996- 2011 - Κάποια κτίσματα του οχυρού χρησιμοποιούνται ως κατοικίες απόρων.

Γ. Καρύδης