2.1 Ο πολιτισμικός σχεδιασμός για την αναβίωση της πόλης της Αίγινας και κατ επέκταση του συνόλου του νησιού.

                    H Αίγινα είναι ένα νησί με μεγάλη ιστορία και πλούσιες πολιτιστικές πηγές. Το πολιτιστικό κεφάλαιο επιβάλλεται να αξιοποιηθεί στα πλαίσια ενός ολοκληρωμένου πολιτισμικού σχεδιασμού. Οι προτεραιότητες αυτού του σχεδιασμού θα πρέπει να αφορούν στην αναγνώριση, εδραίωση και προβολή της ταυτότητας της πόλης, αλλά και στην βελτίωση της συνολικής της εικόνας. Η τελευταία παράμετρος έχει δύο εκφάνσεις.

                    Πρωτίστως αφορά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των ίδιων των κατοίκων με την πραγματοποίηση έργων υποδομής. Βασικές ανάγκες των κατοίκων επιβάλλεται να καλυφτούν όπως αποκομιδή σκουπιδιών και διαχείριση της υπηρεσίας καθαριότητας, παροχή πόσιμου νερού στου κατοίκους του νησιού, παροχή ιατρικής περίθαλψης, αποκατάσταση της θαλάσσιας  συγκοινωνίας και αποκατάσταση του οδικού δικτύου στο νησί. Απλές κινήσεις χρειάζονται για να πάψει να θυμίζει η Αίγινα νησί της άγονης γραμμής.

Δευτερευόντως στη μετατροπή της περιοχής σε ένα πολιτισμικό προϊόν αξιοποιώντας ιστορικά κτίρια και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.

Τα τελευταία χρόνια σημαντική αύξηση παρατηρείται στη συμμετοχή του κοινού, το οποίο ανταποκρίνεται στα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού καθώς και στη σύνθεση του κοινού αυτού ( πρόκειται για άτομα όλων των ηλικιών, ενδιαφερόντων και εθνικοτήτων που είτε κατοικούν μόνιμα στην Αίγινα, είτε έχουν εξοχική κατοικία στο νησί, είτε τέλος είναι απλοί επισκέπτες). Ωστόσο θα πρέπει να επισημάνουμε πως η ωριμότητα του κοινού και η ανταπόκριση του εγκλωβίζεται από την έλλειψη υποδομών, και οι διοργανώσεις (ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο) πρέπει να προσαρμόζονται στη χωρητικότητα και διαθεσιμότητα της αίθουσας εκδηλώσεων του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου, του Πνευματικού Κέντρου Κυψέλης, του εντευκτηρίου του Μορφωτικού Συλλόγου «ο Καποδίστριας» καθώς και του Δημοτικού Θεάτρου (το οποίο χρειάζεται άμεση συντήρηση).

Υπάρχουν παρόλα αυτά κτίρια που θα μπορούσαν να καλύψουν αυτό το κενό. Μερικές προτάσεις που θα μπορούσαν να μελετηθούν και να πραγματοποιηθούν μέσα από το πρόγραμμα Καλλικράτης και μέσω ενός σωστού πολιτισμικού σχεδιασμού είναι να γίνει αναστήλωση των καποδιστριακών κτισμάτων ( Κυβερνείο – Ευνάρδειο ) και ιδιαίτερα να αξιοποιηθεί το Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο.

 Έχουν γίνει προτάσεις και στο παρελθόν για δημιουργία διαχρονικού μουσείου, συνεδριακού κέντρου, αιθουσών πολλαπλών χρήσεων, μουσείου ανάδειξης της ιστορίας του συγκεκριμένου χώρου ( να εκτεθούν οι σημειώσεις, τα γράμματα και διάφορα έντυπα που βρήκαν οι συντηρητές του υπουργείου κρυμμένα στους τοίχους και στα δάπεδα των κελιών), ακόμα και αίθουσες για τη δημιουργία ΤΕΙ στην Αίγινα. Η χρήση τμήματος του κτιρίου από τον Δήμο προβλέπεται ήδη από την αναθεωρημένη μελέτη, βάσει της οποίας είχε ξεκινήσει η ατελέσφορη προσπάθεια αναστήλωσης του μνημείου από ευρωπαϊκά κονδύλια. Τα παραπάνω προβλέπονται  στη μελέτη του κτιρίου που εκπονήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού το 1997. Το έργο εντάχθηκε στο 2^ο και αργότερα στο 3^ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Προέκυψαν όμως κάποια νομοθετικά και οικονομικά ζητήματα και το έργο διεκόπη. Το τμήμα που παραχωρείται στο Δήμο, είναι ο χώρος της νότιας πτέρυγας εμβαδού περίπου 500 τετραγωνικών μέτρων. Έχει προταθεί  να δημιουργηθεί χώρος για να εκτεθούν ευρήματα από ανασκαφές της Αίγινας  τα οποία βρίσκονται στα Μουσεία Πειραιώς, Αρχαιολογικό Αθηνών, Αφαίας και στις αποθήκες του μουσείου της Κολώνας. Έτσι θα μπορούσαν να απασχοληθούν στις εργασίες  αποπεράτωσης πολλοί άνεργοι κάτοικοι του νησιού , να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας για τους νέους , να γίνει ανάπλαση του περιβάλλοντα χώρου.

Συνεπώς το καποδιστριακό κτίριο του πρώην Ορφανοτροφείου όταν ολοκληρωθεί θα δώσει μία νέα πνοή στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης της Αίγινας και θα ικανοποιήσει τις πολιτισμικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Ο συνδυασμός των δραστηριοτήτων που θα φιλοξενηθούν, η μορφή που θα πάρει το κτίριο με την ανακαίνιση του καθώς και η σημασία που θα έχει για την συνέχιση της ιστορικής ταυτότητας αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για σίγουρη επιτυχία του σχεδίου της αστικής αναβίωσης της πόλης με πυρήνα το ιστορικό αυτό κτίριο.

Προς αυτή την κατεύθυνση κινήθηκε η δράση του Aegina Rising τον Ιουλιο του 2013. Το  Aegina Rising είναι ένα δίκτυο νέων, κατά βάση, σε  ηλικία πολιτών, που δραστηριοποιείται στην Αίγινα, με στόχο την πολύπλευρη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, μέσω ποικίλων και πολυεπίπεδων δράσεων. Ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2012 με έναν πυρήνα είκοσι ατόμων, με διαφορετικό επαγγελματικό και επιστημονικό προσανατολισμό. Στόχος είναι να συμπεριλάβουν στην προσπάθεια αυτή και να ενεργοποιήσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος από το ανθρώπινο δυναμικό που έχει άμεση ή έμμεση σχέση με την Αίγινα: πέρα από τους μόνιμους κατοίκους, τα άτομα που κατάγονται από την Αίγινα αλλά δραστηριοποιούνται και ζουν σε άλλες πόλεις/χώρες, να προσεγγίσουν και να ενεργοποιήσουν ανθρώπους που έχουν πολυετή και συνεχιζόμενη επαφή με το νησί αλλά και ανθρώπους που μπορεί να προσελκυστούν μέσα από τα δίκτυα των συμμετεχόντων στην εκάστοτε δράση της ομάδας, οι οποίοι έχουν την θέληση και την διάθεση να προσφέρουν την τεχνογνωσία τους για το δημόσιο συμφέρον. Ιδιαίτερα οι δράσεις που πραγματοποιήθηκαν έξω από τα καποδιστριακά κτίρια (Ορφανοτροφείο και Ευνάρδειο) είχαν σκοπό να κινητοποιήσουν και να «ξυπνήσουν» τους πολίτες και να δουν ότι τα εγκαταλελειμμένα αυτά κτίρια «φωνάζουν» και «ζητούν» την προσοχή και τη βοήθεια μας. Περισσότερα μπορεί να δει κάποιος στην ιστοσελίδα  www.aeginarising.gr

Τα συμπεράσματα που προκύπτουν θα μπορούσαν να είναι ενθαρρυντικά για το μέλλον αν γίνουν κάποια βήματα τώρα, λαμβάνοντας υπόψη το χαμένο χρονικό διάστημα αποσπασματικών προσπαθειών άσκησης πολιτιστικής πολιτικής των προηγούμενων χρόνων. Για να υπάρξει αειφόρος ανάπτυξη ωστόσο θα πρέπει η Τοπική Αυτοδιοίκηση ( για την οποία ξεκίνησε  μία καινούρια εποχή με  το σχέδιο Καλλικράτης ) να έχει μια γενική θεώρηση των πραγμάτων και να βασιστεί σε εξειδικευμένους επιστήμονες σε θέματα πολιτισμού και ανάπτυξης. Θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα η διεθνής και η εγχώρια εμπειρία σε θέματα πολιτισμικού σχεδιασμού διότι ζούμε πλέον στην κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης. Για την υλοποίηση του πολιτισμικού σχεδιασμού θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οικονομικοί πόροι από τα ευρωπαϊκά προγράμματα.

                    Έτσι είναι πιθανό να συγκρατηθεί ο πληθυσμός και ιδιαίτερα οι νέοι από το να μεταναστεύσουν στα μεγάλα αστικά κέντρα Μόνο με σωστό πολιτισμικό σχεδιασμό θα αποτραπεί  ο οικονομικός και δημογραφικός μαρασμός και θα διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή .

Κ.Χ